มัลติมิเตอร์ ชื่อภาษาอังกฤษ Multimeterคือ เครื่องมือหรืออุปกรณ์วัดค่าต่างๆของไฟฟ้าชนิดหนึ่ง ที่สามารถใช้ได้ทั้งกับไฟฟ้ากระแสตรง (Direct Current : DC) และไฟฟ้ากระแสสลับ (Alternating Current Electricity : AC) ที่มาของ มัลติมิเตอร์ คือเมื่อก่อนวิศวกรจะวัดค่าต่างๆของไฟฟ้าในแต่ละทีต้องมีการพกเครื่องวัดไฟฟ้าหลายๆแบบ เช่น โวลท์มิเตอร์ แอมป์มิเตอร์ โอห์มมิเตอร์ ในการวัดเพื่อให้ได้ค่าที่ต้องการ แต่เพื่อความสะดวกและรวดเร็วจึงมีการคิดค้นเครื่องมือที่สามารถวัดค่าต่างๆของไฟฟ้าได้ในครั้งเดียว คือ มิลติมิเตอร์นั่นเอง

ปัจจุบันมัลติมิเตอร์หลักๆมีทั้งหมด 2 แบบได้แก่

มัลติมิเตอร์แบบอนาล็อก สามารถวัดแรงดันไฟฟ้า DC แรงดันไฟฟ้า AC กระแสไฟฟ้า DC ค่าความต้านทาน รวมทั้งเสียงสัญญาณเตือน ความต่อเนือง วัดอัตราการขยายกระแสของทรานซิสเตอร์ (hFE) อุณหภูมิ ซึ่งสามารถวัดได้โดยใช้โพรบวัดอุณหภูมิ (อุปกรณ์เสริม)
ข้อดีของ มัลติมิเตอร์แบบเข็ม
• ราคาถูก แต่บางรุ่นที่มีความละเอียดมากๆก็จะแพงหน่อย
• มีปัญหาเกี่ยวกับความชื้นที่น้อยกว่า
• ไม่มีปัญหาเกี่ยวกับแม่เหล็กไฟฟ้ารบกวน
• กรณีที่เข็มชี้ในตำแหน่งระหว่าง 2 ขีด สามารถประมาณค่าตำแหน่งระหว่างขีดนั้นได้
• สามารถเห็นจังหวะสวิงของแรงดันกระแส แรงดันความต้านทาน หรือการแกว่งของกระแสไฟฟ้าได้ชัดเจนกว่า
• แสดงค่าได้แม่นยำกว่าในค่าที่ไม่ต่ำมากจนเกินไป
• การวัดอุปกรณ์ เช่น คาร์ปาซิเตอร์ หรือ มอสเฟส สามารถวัดอ่านค่าได้ง่ายกว่า
• ทนทานกว่า
ข้อเสียของ มัลติมิเตอร์แบบเข็ม
• การเก็บข้อมูลค่าที่วัดได้ จะต้องใช้วิธีจดบันทึกเอง
• ค่าการวัดที่แสดงออกมาผิดเพี้ยนกว่า
• ปรับอ่านค่าแบบเฉลี่ยไม่ได้
• กรณีจะต้องวัดค่าโอห์มจำเป็นจะต้องปรับ Zero Adjust ทุกครั้ง
• ไม่มีระบบป้องกันความผิดพลาดที่เกิดจากการตั้งย่านผิดลักษณะ (วัด AC แต่ปรับย่านไปที่โอห์ม หรือการวัดกระแสแรงดันกลับด้าน ผิดขั้ว เป็นต้น)
• การวัดค่าที่ต่ำเกินไป อนาล็อกไม่สามารถวัดได้ หรือวัดได้แต่อาจอ่านค่าไม่ได้

มัลติมิเตอร์แบบดิจิตอล (DMM) นอกจากวัดแรงดันไฟฟ้า DC, แรงดันไฟฟ้า AC, กระแสไฟฟ้า DC, กระแสไฟฟ้า AC, และความต้านทานได้แล้ว ยังวัดค่าไดโอด เสียงสัญญาณเตือนต่อเนืองคามถี่ และความจุของไฟฟ้าได้ นอจกจานี้ ข้อมูลผลการทดสอบสามารถเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์หรือเครื่องพิมพ์ได้ มัตติมิเตอร์แบบดิจิตอลมีความแม่นยำสูงเมือเปรียบเทียบแบบอนาล๊อก มัลติมิเตอร์แบบดิจิตอลถูกสร้างขึ้นมา เพื่อทําลายข้อจํากัดมากมายของ มัลติมิเตอร์แบบอนาล็อกนั้นเอง
• ข้อจํากัดที่เกี่ยวกับความชํานาญการอ่านค่าของผู้ใช้งาน
• การวัดค่าและการอ่านค่ามีความถูกต้องมากขึ้น
• ลดความผิดพลาดที่เกิดจากการอ่านค่า
• มีความสะดวกในการใช้งานมากกว่า
• มีระบบป้องกันความเสียหายที่อนาล็อกไม่มี
ข้อดีของ มัลติมิเตอร์แบบดิจิตอล
• ระบบการทำงานเป็นแบบ auto
• แสดงผลได้รวดเร็วกว่า
• แสดงค่าได้แม่นยำกว่าแม้จะมีค่าต่ำสุดก็ตาม
• ใช้งานง่ายกว่า และแสดงค่าเป็นตัวเลขที่ตรงตัว
• เลือกความละเอียดได้ใน ทศนิยม 2-3 ตำแหน่ง
• ใช้งานได้ดีภายใต้ความกดดัน
• สามารถเก็บข้อมูลการวัดค่าได้แบบอัตโนมัติ
• สามารถแสดงค่าได้ละเอียดมากกว่า
• สามารถแสดงค่าได้แม้จะผิดขั้วก็ตาม
• มีความแม่นยำสูงกว่า และตัดปัญหาความผิดเพี้ยนที่เกิดจากการอ่านค่า
• ไม่จำเป็นต้องใช้ความชำนาญในการอ่านค่า

ข้อเสีย ของมัลติมิเตอร์แบบดิจิตอล
• ราคาแพง แต่ในปัจจุบันมียี่ห้อที่ราคาถูกแล้ว แต่คุณภาพก็ตามราคา
• ความไม่นิ่งของการแสดงตัวเลข อาจเป็นอุปสรรคของการอ่านค่าที่แน่นอน
• อาจเกิดความผิดพลาดได้เมื่อมีการวัดเซมิคอนดักเตอร์

-การวัดความต่างศักย์
เชื่อมต่อแบบขนานกับเป้าหมายของการวัดค่าแล้วอ่านค่า

* โปรอย่าวัดค่าแรงดันไฟฟ้าที่ค่ากำหนดไว้สุงสุด (Max rate) หรือแรงดันไฟฟ้าที่มากกว่า
-การวัดกระแส
ต่ออนุกรมผ่านแหล่งจ่ายและอุปกรณ์ ( Load) เพี่อการวัดค่าที่ต้องการ จากนั้นจึงทำการวัด

** โปรอย่าวัดค่กระแสไฟฟ้าที่ค่ากำหนดไว้สุงสุด (Max rate) หรือกระแสไฟฟ้าที่มากกว่า

-การวัดความต้านทาน
เชื่อมต่อแบบขนานกับเป้าหมายของการวัดค่า และอ่านค่า

** โปรอย่าวัดค่กระแสไฟฟ้าที่ค่ากำหนดไว้สุงสุด (Max rate) หรือกระแสไฟฟ้าที่มากกว่า 

-การวัดไดโอด

ต่อสายวัดสีดำเข้ากับด้านแคโทของไดโอดชั้วต่อสีแดงเข้ากับแอโนดสำหรับทดสอบไบอัสตรงสามารถวัดโดยแสดงค่าเป็นแรงดัน

ต่อสายวัดสีดำเข้ากับด้านแอโนดของไดโอดขั้วต่อสีแดงเข้ากับแคโทดสำหรับทดสอบสามารถวัดค่าได้ โดยจะแสดงเป็น “QL” ว่าไดโอดปกติ

*โปรอย่าวัดไดโอด ภายในวงจรที่มีแรงดัน

-คณิศาตร์เชิงสัมพันธ์

วัดค่าอ้างอิงแล้วกดปุ่ม Ralative แสดงเฉพาะการผันแปร (ค่าเชิงสัมพันธ์)

-ฟังก์ชังแสดงค่าค้างไว้อัตโนมัติ

อ้างอิงแหล่งที่มาข้อมูล

https://www.tic.co.th/th/news/detail/1693/2

https://www.powermeterline.com/multimeter/
https://toolmartonline.com/powertools/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3